بررسی اقلیمی سامانه‌های بندالی نیمکرۀ شمالی و ایران

Authors

  • داریوش رحیمی دانشیار اقلیم‏ شناسی، دانشکدة علوم جغرافیایی دانشگاه اصفهان
Abstract:

سامانه‏های بندالی پدیده‏های مقیاس همدید منطقة برون‏حاره‏اند که موجب انقطاع و تضعیف بادهای غربی می‏شوند و در رخداد فرین‏های آب‏وهوایی نقش مهمی دارند. برای بررسی فراوانی، توزیع زمانی و مکانی سامانه‏ها از داده‏های ارتفاع ژئوپتانسیل تراز 500 هکتوپاسکال با تفکیک مکانی˚5/2 × ˚5/2 و تفکیک زمانی شش‏ساعته برای دورة 1951 تا 2012 در نیمکرة شمالی و نمایة فیلترشده (TM) استفاده شد. یافته‏ها نشان داد که رخدادها در اطلس دو برابر آرام و سه برابر امریکا و غرب اروپا است و کمترین رخدادها در شرق آسیا و شرق اروپا است. همچنین، از نظر زمانی، در اقیانوس اطلس سال 1954 بیشترین و‏ 1968 کمترین و در اقیانوس آرام سال 2011 بیشترین و 1957 کمترین فراوانی رخداد را دارند. در ایران یازده سال بدون رخداد و سال 1975 بیشترین درصد فراوانی مشاهده شد. توزیع فصلی نشان داد بیشترین فراوانی رخداد به‏ترتیب در فصل تابستان، پاییز، زمستان، و بهار است. رخدادهای بندالی در فصل زمستان بیشتر روی مناطق اقیانوسی و سواحل و در فصل گرم روی مناطق قاره‏ای نیز مشاهده شد. همچنین، مشخص شد که رخداد سامانه‏های بندالی در 90 موقعیت از 144 طول جغرافیایی با کاهش بارش سالانه در ایران ارتباط معنادار دارد.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

بررسی ظرفیت های اقلیمی سواحل شمالی و جنوبی ایران برای گسترش فعالیتهای ورزشی و گردشگری ساحلی

تنوع چشم‌اندازها و پدیده‌های طبیعی در مناطق ساحلی جهان موجب توجه روزافزون گردشگران در اسـتفاده از این نواحـی شده است، به‌طوری‌که امروزه سواحـل دریاها و اقیانوس‌ها به یکی از تأثیرگـذارترین عوامل اقتصـاد ملـی و محلی در سراسر جهان مبدل شده است. با هدف شناسایی ظرفیت‌های اقلیمی سواحل شمالی و جنوبی ایران برای توسعه فعالیت‌های گوناگون گردشگری ساحلی، در این مطالعه داده‌های هواشناسی 16 ایستگاه سینوپتیک ...

full text

ژئومورفولوژی اقلیمی دامنه شمالی کیامکی داغ در شمال غرب ایران

چکیده دامنه شمالی توده نفوذی کیامکی با توجه به ارتفاع زیاد (3414 متر) و جهت گیری دامنه شمالی آن و نیز نبود عوامل تأثیرگذار دیگر مثل عامل فعالیت های تکتونیکی و ناچیز بودن دخالت های انسانی، نمونه موردی خوبی برای طرح چنین موضوعی می باشد. در این پژوهش، برخی اشکال ژئومورفیکی که ایجاد آن مستلزم گذشت زمانهای طولانی بوده و نقش اقلیم در ایجاد آنها شناخته شده است، از راه کارهای میدانی، تفسیر نقشه های توپ...

full text

ژئومورفولوژی اقلیمی دامنه شمالی کیامکی داغ در شمال غرب ایران

چکیده دامنه شمالی توده نفوذی کیامکی با توجه به ارتفاع زیاد (3414 متر) و جهت گیری دامنه شمالی آن و نیز نبود عوامل تأثیرگذار دیگر مثل عامل فعالیت های تکتونیکی و ناچیز بودن دخالت های انسانی، نمونه موردی خوبی برای طرح چنین موضوعی می باشد. در این پژوهش، برخی اشکال ژئومورفیکی که ایجاد آن مستلزم گذشت زمانهای طولانی بوده و نقش اقلیم در ایجاد آنها شناخته شده است، از راه کارهای میدانی، تفسیر نقشه های تو...

full text

شناسایی الگوی همدیدی سامانه های بندالی موثر بر دمای ایران

رخداد دماهای حدی بسیار سرد ومداوم در مقیاس ماه، فصل و یا سال می تواند با رخداد سامانه بندالی مرتبط باشد. به منظور آشکار سازی و تعیین الگوهای فشار مرتبط با رخداد سامانه های بندالی موثر بر دمای ایران، داده های روزانه مربوط به ارتفاع ژئوپتانسیلی سطح 500 هکتوپاسکال در محدوده N90-0 و E100-W90-، با ...

full text

بررسی روند تغییرات مؤلفه های اقلیمی و تأثیر آنها بر آورد کوهرنگ (سرشاخه‏ی اصلی کارون شمالی)

زیر حوضه‏ی کوهرنگ یکی از سرچشمه­های اصلی کارون شمالی است. متغیرهای اقلیمی، از جمله بارندگی‏ و دما، می‏توانند در این زیر حوضه تأثیر قابل توجهی را بر بده رودخانه کارون شمالی داشته باشند. برای بررسی چگونگی تأثیر متغیرهای اقلیمی برآورد کوهرنگ از داده‏های هواشناسی ایستگاه کوهرنگ در طول 27 سال آماری استفاده شد. برای این منظور، متوسط ده سال اخیر هشت متغیر اقلیمی شامل میانگین دمای سالانه، میانگین بیشین...

full text

داده‌کاوی گردش‎های جوّی برای بررسی نقش الگوهای بندالی در ایجاد بارش‎های شمال‎شرق ایران

بررسی نقش الگوی بندالی در وقوع بارش‎های شمال‎شرق ایران، هدف اصلی مطالعه‎ی پیش رو است. برای این کار از میان داده‌های روزانه‌ی بارش 20 ایستگاه همدیدی، اقلیمی و باران‌سنجی منطقه‎ی مورد مطالعه، رخدادهای بارشی با شدّت متوسّط و زیاد بر اساس معیار تعیین شده، بین دوره‌ی زمانی 11 ساله (1995- 2005) شناسایی و ویژگی‌های آنها در مقیاس‌های زمانی متفاوت بررسی شد. در ادامه با استفاده از داده‌های ارتفاع ژئوپتانسی...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 50  issue 4

pages  655- 667

publication date 2018-12-22

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023